જો ઉંચો ઈરાદો અને હિંમત હોય તો દરેક વ્યક્તિ પોતાના સપના પૂરા કરી શકે છે અને અન્ય લોકો માટે પ્રેરણા બની શકે છે. જો તમે ભૂતકાળના પાના ફેરવો તો તમને આવા ઘણા લોકોનો ઉલ્લેખ જોવા મળશે જેમણે ઓછા સંસાધનો હોવા છતાં પણ અદ્ભુત કાર્યો કર્યા છે. બિહારના દશરથ માંઝી, જેને લોકો પાગલ સમજવા લાગ્યા હતા, તેમણે પર્વત કાપીને રસ્તો બનાવ્યો. ઉત્તરાખંડના જગત સિંહ જંગલી, જેમણે ઉજ્જડ પહાડી જમીન પર ગાઢ જંગલ ઉગાડ્યું હતું.
આ ખાસ લેખમાં અમે બિહારની મહિલા વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જેમણે સાઇકલ પર અથાણું વેચવાનું શરૂ કર્યું અને લાંબા સંઘર્ષ પછી, તે પોતાનો એક બિઝનેસ સ્થાપિત કરીને એક અલગ ઓળખ બનાવવામાં સફળ રહ્યા. તેમને ‘પદ્મશ્રી’થી પણ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.
અમે તમને જે મહિલા વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ તેમનું નામ રાજકુમારી દેવી છે, જેને લોકો ‘કિસાન ચાચી’ અને ‘દુલારી ચાચી’ના નામથી પણ બોલાવે છે. પદ્મશ્રી કિસાન ચાચી બિહારના મુઝફ્ફરપુર જિલ્લાના આનંદપુર ગામના રહેવાસી છે. રાજકુમારી દેવીની ઉંમર 65 વર્ષના છે, પણ આજે પણ તેઓ આરામથી નથી બેસતા. તે કહે છે, “મને થોડી વાર પણ બેસી રહેવું ગમતું નથી, હું હજી પણ અન્ય મહિલાઓ સાથે અથાણું રાંધું છું.”
બિહારના પદ્મશ્રી કિસાન ચાચી: એવું કહેવાય છે કે તેમના પોતાના પતિ સાથે 1990માં પરંપરાગત ખેતી શરૂ કરી હતી. ત્યાર બાદ તેમણે આ કામને ઓર્ગેનિક ફાર્મિંગ દ્વારા આગળ વધાર્યું. પોતાની મહેનતથી તેમણે ખેતીનું ઉત્પાદન વધારવાનું કામ કર્યું. આ કારણે તે નજીકના ખેડૂતોમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય બની ગયા છે.
આ પછી રાજકુમારી દેવીએ અથાણું બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું. રાજકુમારી દેવી કહે છે કે, “દરેક મહિલા જાણે છે કે અથાણું કેવી રીતે બનાવવું, પણ તે સમયે તેને વ્યવસાય કેવી રીતે બનાવવો તેની મને જાણ નહોતી.” આ કામ માટે તેણે સાયન્સ સેન્ટરમાંથી ફૂડ પ્રોસેસિંગની તાલીમ લીધી અને પોતાનું કામ શરૂ કરી દીધું.
વિવિધ પ્રકારના અથાણાં બનાવતા શીખવાની સાથે કિસાન ચાચીએ સાઈકલ ચલાવતા પણ શીખી લીધી. તે સાયકલ પર અથાણું વેચતા અને લોકોને નાના પેકેટમાં અથાણું પણ આપતા, જેથી અથાણાંનો સ્વાદ ચાખ્યા પછી તેઓ તેની પાસેથી અથાણાં ખરીદે.
સાયકલ પર કિસાન ચાચી પાસેથી અથાણાંનું વેચાણ સમાજે સ્વીકાર્યું ન હતું. કહેવાય છે કે સમાજ બજારમાં જવા લાગ્યો, સમાજે તેમનો વિરોધ કર્યો અને બહિષ્કાર કર્યો, પણ રાજકુમારી દેવીએ કોઈની વાત પર ધ્યાન ન આપ્યું અને આજે તે એ સ્થાને પહોંચી ગયા છે કે સમાજના લોકો તેમનું ખૂબ સન્માન કરે છે.
1 thought on “બિહારના એવા એક ‘કિસાન મહિલા’, જેમણે સાયકલ પર શરૂ કરી અથાણું વેચવાથી લઈને ‘પદ્મશ્રી’ સુધીની સફળ, જુઓ… ”