આપણા શરીરમાં બે કિડની હોય છે, જે મુખ્યત્વે લોહીમાંથી યુરિયા, ક્રિએટીનાઈન, એસિડ વગેરે જેવા નાઈટ્રોજનયુક્ત કચરાના ઉત્પાદનોને ફિલ્ટર કરવા માટે જવાબદાર હોય છે અને આમ પેશાબ ઉત્પન્ન કરે છે.લાખો લોકો કિડનીના વિવિધ રોગો સાથે જીવી રહ્યા છે અને તેમાંથી મોટાભાગના લોકોને તેની જાણ પણ નથી.તેથી જ કિડનીના રોગને ઘણીવાર ‘સાયલન્ટ કિલર’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે મોટા ભાગના લોકો જ્યાં સુધી રોગ ગંભીર ન બને ત્યાં સુધી તેનું નિદાન કરતા નથી.
જ્યારે લોકો તેમના બ્લડ પ્રેશર, બ્લડ સુગર અને કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરની નિયમિત તપાસ કરાવે છે, ત્યારે તેમની કિડનીમાં કોઈ સમસ્યા છે તે શોધવા માટે તેમના લોહીમાં એક સરળ ક્રિએટિનાઇન ટેસ્ટ પણ નથી. કિડની આપણા શરીરનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અંગ છે.તે મુખ્યત્વે યુરિયા, ક્રિએટિનાઇન, એસિડ જેવા નાઇટ્રોજનયુક્ત કચરાના ઉત્પાદનોમાંથી લોહીને ફિલ્ટર કરવા માટે જવાબદાર છે.
કિડની નિષ્ફળતાના લક્ષણો
સૌ પ્રથમ, અમે તમને જણાવી દઈએ કે કિડની નિષ્ફળતાના લક્ષણોના પ્રથમ તબક્કામાં, કિડનીનું કાર્ય 90 થી 100% સુધી રહે છે, જે દરમિયાન eGFR 90 મિલી હોય છે. તે એક મિનિટથી વધુ સમય સુધી ચાલે છે, તેથી જ આ સ્થિતિથી પીડિત વ્યક્તિને કોઈ લક્ષણો ન પણ હોય પરંતુ તેને પેશાબ કરવામાં સમસ્યા થઈ શકે છે.કિડની ફેલ્યરના લક્ષણો બીજા અને ત્રીજા તબક્કામાં સરળતાથી અનુભવાય છે, જે દરમિયાન પીડિતને ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે જેમ કે.
શરીરમાં લોહીની ઉણપ
કિડનીની નિષ્ફળતા એનિમિયા દ્વારા ઓળખી શકાય છે. આ રોગથી પીડાયેલ વ્યક્તિ ખુબજ ઝડપથી થાકવા લાગે છે અને શરીરનો રંગ પીળો થવા લાગે છે.તમને જણાવી દઈએ કે એનિમિયા અને શરીરમાં લોહીની ઉણપ એ કિડની ફેલ થવાના લક્ષણો છે, જે પહેલા દેખાય છે અને જો સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો દર્દીની સ્થિતિ ગંભીર બની શકે છે.
ચીડિયાપણું
કીડની ફેલ્યોરનાં લક્ષણોમાં ચીડિયાપણું પણ સામેલ છે, આ રોગને કારણે પીડિતના મગજમાં ઓક્સિજનની ઉણપ હોય છે, જેનાથી તેઓ ચિડાઈ જાય છે. આ સિવાય પીડિત કિડનીના કાર્યમાં ઘટાડો થવાને કારણે પીઠના દુખાવાની ફરિયાદ પણ કરે છે.
શરીરની બળતરા
કિડની ફેલ્યરના લક્ષણોની વાત કરીએ તો આ સ્થિતિમાં ચહેરા, પેટ અને પગમાં સોજો આવવા લાગે છે. જો તમે આવા લક્ષણોનો અનુભવ કરો છો અને ઝડપથી સાજા થતા નથી, તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો, કોઈપણ રીતે તમારી સારવાર કરશો નહીં કારણ કે આ સોજો માત્ર કિડનીની નિષ્ફળતાને કારણે નથી.
હાઈ બ્લડ પ્રેશર
કિડની નિષ્ફળતાના લક્ષણોમાં હાઈ બ્લડ પ્રેશરનો પણ સમાવેશ થાય છે. જે વ્યક્તિની કિડની યોગ્ય રીતે કામ કરતી નથી તેને હાઈ બ્લડ પ્રેશરની ફરિયાદ રહે છે. તમને જણાવી દઈએ કે જો 30 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના વ્યક્તિમાં હાઈ બ્લડ પ્રેશર જોવા મળે તો સમજી લેવું જોઈએ કે તે કિડની ફેલ્યોરનો સંકેત છે.
વજન વધવું
જો કોઈ વ્યક્તિનું વજન અચાનક વધવા લાગે અને શરીરમાં સોજો આવી જાય તો તે કિડની ફેલ થવાની સ્થિતિ હોઈ શકે છે.જો ભૂખ ન લાગવા છતાં તમારું વજન ઝડપથી વધી રહ્યું હોય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો.
ભૂખ ન લાગવી
મૂત્રપિંડની નિષ્ફળતાને ભૂખ ન લાગવાથી પણ ઓળખી શકાય છે, જે દરમિયાન દર્દીને ઉબકા, ઉલટી, મોઢામાં સ્વાદમાં ફેરફાર જેવા લક્ષણોનો અનુભવ થાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે જ્યારે આપણા શરીરમાં કિડનીના કાર્યની ઝડપ ઘટી જાય છે, ત્યારે શરીરની અંદર ઝેરી તત્વોનું પ્રમાણ વધવા લાગે છે, જેના કારણે ભૂખ ન લાગવી, ઉલટી થવી, ઉબકા આવવા જેવી સમસ્યાઓ થાય છે.
ત્વચા પર ફોલ્લીઓ
ત્વચા પર ફોલ્લીઓ, ખંજવાળ અને લાલાશ પણ કિડની ફેલ્યરના લક્ષણો છે.અમે તમને જણાવી દઈએ કે આ લક્ષણો અન્ય ઘણી બીમારીઓમાં જોવા મળે છે, પરંતુ જ્યારે કોઈ વ્યક્તિની કિડની કામ કરવાનું બંધ કરી દે છે અથવા ઘટી જાય છે, ત્યારે પીડિતના શરીરમાં ઝેરી તત્વો જમા થવા લાગે છે, જેનાથી લોહીમાં અશુદ્ધિઓ થવા લાગે છે અને તેની અસર જોવા મળે છે.ત્વચા આ સ્થિતિમાં ત્વચા પર ચકામા અને ખંજવાળ આવવા લાગે છે.
પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી
પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી એ કિડનીની નિષ્ફળતાના સૌથી મહત્વપૂર્ણ લક્ષણોમાંનું એક છે કારણ કે જો કોઈ વ્યક્તિની કિડની બગડતી હોય, તો પ્રથમ ફેરફાર પેશાબમાં થાય છે. આ દરમિયાન દર્દીના પેશાબનો રંગ બદલાઈ જાય છે અને પેશાબનું પ્રમાણ પણ ઘટી જાય છે, આ સિવાય વધુ પડતો પેશાબ થવાથી પેશાબમાં સોજો, પેશાબમાં લોહી કે પરુ આવવાથી અને પેશાબ સંપૂર્ણ બંધ થવાથી પણ કિડની ફેલ થઈ શકે છે.
થાક લાગેકિ
ડનીની બિમારી કે કિડની ફેલ થવાના કિસ્સામાં દર્દીને વધુ થાક લાગે છે અને દિવસભર ઊંઘ આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે કિડની પીઠ તરફ વધુ હોય છે, તેથી જો કોઈ વ્યક્તિને કિડનીની કોઈ સમસ્યા અથવા સમસ્યા હોય તો આ સ્થિતિમાં પીઠનો દુખાવો વધુ થાય છે.
કિડની ખરાબ થવાના કારણ
આજકાલની બદલાતી જીવન શૈલીના કારણે આપણા જીવનમાં પણ ઘણા બધા બદલાવ આવે છે અને તેના જ કારણે શરીર તથા કિડની ઉપર પણ આજીવન શૈલીનો પ્રભાવ જરૂરથી પડે છે.